PERNIAGAAN MILIKAN TUNGGAL (SOLE PROPRIETORSHIP)

2.1 Ciri-Ciri Perniagaan Milikan Tunggal

Perniagaan milikan tunggal adalah bentuk atau entiti perniagaan yang paling asas. Perniagaan milikan tunggal adalah perniagaan yang dijalankan oleh individu dan dimiliki sepenuhnya oleh individu atau pemiliknya. Oleh kerana ia adalah milik individu, maka pemilik perniagaan mempunyai kuasa atau hak mutlak untuk mengawal perjalanan dan operasi perniagaannya sama ada dari segi keuntungan, hutang dan juga bebanan perniagaan. Individu atau pemilik syarikat tunggal mempunyai tanggungjawab yang tidak terbatas kerana perniagaan dan aset peribadinya berdiri dibelakang segala operasi yang dijalankan dan perniagaan dirujuk sebagai satu entiti yang sama di mana tiada pemisahan antara kedua-duanya. Ini membawa maksub bahawa aset perniagaan adalah juga harta individu iaitu pemilik perniagaan berkenaan. Maka dengan itu sebarang masalah yang melibatkan perniagaan adalah secara langsung melibatkan kepentingan individu atau pemilik perniagaan itu sendiri.

Sebagai contoh, jika perniagaan memperoleh keuntungan maka keuntungan tersebut adalah harta peribadi pemilik dan sebaliknya jika perniagaan mengalami kerugian maka kerugian tersebut juga adalah kerugian atau kehilangan harta miliknya. Maka dengan itu, dalam perniagaan milikan tunggal, liabiliti pemilik adalah tidak terhad. Sekiranya perniagaan tidak dapat memenuhi bebanan kewangan kerana mengalami kerugian, maka pemilik terpaksa menjual harta peribadinya bagi melunaskan hutang perniagaan.

2.2       Bagaimana menubuhkan Perniagaan Milikan Tunggal  (Sole Proprietorship)

Apabila seseorang membuat keputusan untuk membuka sesuatu perniagaan, maka pada dasarnya beliau telah menubuhkan perniagaan tunggal sebaik sahaja beliau memulakan perniagaan tersebut. Walaubagaimana pun, mana-mana individu yang hendak menjalankan sebarang aktiviti perniagaan, mereka akan terikat dengan undang-undang tertentu yang menghendakinya untuk mendaftarkan perniagaannya dan mendapatkan lesen sebelum memulakan perniagaan berkenaan.

Di Malaysia , lesen perniagaan bagi pemilikan tunggal boleh didapati sama ada dari kerajaan setempat atau negeri atau kedua-duanya. Bagi negeri Sabah, undang-undang yang mengawal dan mentadbir lesen perniagaan ialah Ordinan Pelesenan 1948 (Trade Licensing Ordinance (Sabah Cap.144). Individu atau bakal usahawan boleh menggunakan nama perniagaan seperti ‘KreativeHouse’ atau menggunakan namanya sendiri sebagai nama perniagaan/syarikat seperti ‘Syarikat Zamily’ dan bayaran yang yang dikenakan bagi nama kedua-dua syarikat perniagaan ini adalah berbeza.

2.3         Kelebihan Perniagaan Milikan Tunggal

2.3.1    Kebebasan

Salah satu kelebihan bentuk perniagaan ini ialah kebebasan di mana pemilik syarikat tidak perlu melaporkan kepada sesiapa. Beliau sendiri yang menentukan jatuh bangun perniagaan berkenaan. Mereka tidak perlu membuat dokumentasi khusus tertentu bagi diserahkan kepada pihak atasan tertentu. Walau bagaimanapun, laporan kewangan tertentu perlu diserahkan kepada pihak institusi kewangan apabila ingin membuat sesuatu pinjaman. Apabila syarikat membuat keuntungan, maka itu adalah miliknya secara keseluruhan. Sebaliknya, apabila ia mengalami kerugian, maka itu menjadi tanggungjawabnya sendiri.

                        2.3.2    Mudah Ditubuh dan Mudah Dilupus

Perniagaan milikan tunggal adalah mudah ditubuhkan dan tidak memerlukan modal yang besar. Pemilik hanya perlu membuat pendaftaran nama syarikat di Jabatan Pendaftaran Perniagaan dan Syarikat / Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM) bagi memastikan tidak ada syarikat lain yang menggunakan nama tersebut, serta beliau perlu membayar pada jumlah tertentu bagi mendapatkan / memperbaharui lesen perniagaannya setiap tahun. Kemudian bolehlah dimulakan perniagaan di mana-mana sahaja termasuk dengan meletakkan papan iklan perniagaan / syarikat di hadapan rumah sendiri. Keadaaan yang mudah ini mungkin menjadi sebab syarikat bentuk ini menjadi pilihan utama individu yang ingin memulakan perniagaan. Perniagaan ini juga mudah untuk dilupuskan.

                        2.3.3    Manfaat Percukaian

Undang-undang membenarkan setiap pulangan yang diperoleh dan perbelanjaan yang dibuat ke atas perniagaan sebagai pendapatan dan perbelanjaan peribadi. Syarikat / Perniagaan adalah bebas dari dikenakan cukai perniagaan syarikat tetapi pemilik perniagaan akan dikenakan cukai individu. Memang tidak dapat dinafikan pada peringkat permulaan, biasanya perniagaan tidak membuat keuntungan. Apabila pemilik syarikat/perniagaan mempunyai pendapatan daripada sumber lain, kerugian yang dialami daripada perniagaan tunggal tadi dapat dimanfaatkan bagi pengurangan cukai yang dikenakan. Keadaan ini biasanya benar-benar membantu penguasaha / usahawan yang baru memulakan perniagaan.

2.4         Kelemahan Perniagaan Milikan Tunggal

2.4.1        Tanggungan Yang Tidak Terhad

Pemilik adalah bertanggungjawab ke atas segala kerugian yang dialami oleh syarikat. Apabila perniagaan yang dijalankan tidak mampu memperoleh pulangan secukupnya, maka segala bayaran ke atas hutang-piutang yang perlu dilangsaikan mestilah melibatkan wang persendirian pemilik berkenaan. Ini termasuklah wang simpanan beliau, malah boleh ke tahap menjual kereta, rumah, tanah dan harta benda persendirian.

2.4.2        Tiada Kesinambungan Perniagaan

Perniagaan milikan tunggal lupus kewujudannya apabila pemiliknya meninggal dunia. Mungkin ada pihak yang bersedia mengambil alih perniagaan tersebut, tetapi ia memerlukan proses yang rumit kerana melibatkan urusan pewarisan dengan waris-waris pemilik yang meninggal dunia tadi. Akhirnya syarikat / perniagaan lupus begitu sahaja.

2.4.3        Kurang Sumber Modal

Kelemahan daripada segi sumber modal yang hanya bergantung pada keupayaan pemilik perniagaan / syarikat. Apabila beliau seorang pengurus syarikat yang cekap dan mengenali ramai orang yang dapa menyediakan sumber modal, maka hal ini tidak akan menjadi masalah. Namun dalam realitinya, pemilik syarikat yang baru memulakan perniagaan mengalami kesukaran dalam meyakinkan pihak-pihak pembiaya modal memberikan bantuan kepada beliau. Banyak institusi kewangan enggan memberikan bantuan pembiayaan modal kepada pemilik-pemilik perniagaan tunggal kerana bimbang tidak mendapat kembali wang mereka apabila perniagaan tunggal berkenaan menemui kegagalan ataupun dilupuskan.

Kebanyakkan individu yang ingin memulakan perniagaan terpaksa menggunakan simpanan mereka sendiri ataupun membuat pinjaman daripada keluarga, ataupun ceti-ceti haram pada kadar bunga yang sangat tinggi.