ANALISIS SUMBANGAN KOD/PRINSIP TERHADAP TADBIR URUS KORPORAT YANG BAIK

Sepertimana yang dibincangkan, prinsip pertama untuk kod Malaysia  bagi tadbir urus korporat adalah Pengarah, di mana setiap syarikat yang disenaraikan hendaklah diketuai oleh sebuah lembaga yang bertanggungjawab memimpin dan mengawal syarikat. Prinsip ini dapat memastikan bahawa tiada individu atau sekumpulan kecil individu boleh mendominasi sebarang proses di dalam pembuatan keputusan lembaga pengarah yang boleh membawa kepada penyalahgunaan kuasa serta wujudnya sebarang unsur-unsur rasuah. Sebagai contoh, jika syarikat yang disenaraikan diketuai oleh ahli-ahli yang tidak mempunyai kelayakan dalam bidang berkaitan , risiko untuk syarikat menghadapi kegagalan adalah sangat tinggi berbanding dengan ahli-ahli yang berkelayakan serta berpengalaman di dalam bidang berkaitan.

Di UK, salah satu daripada prinsip mereka merujuk kepada Kod tadbir urus korporat adalah perlu ada pembahagian tanggungjawab yang jelas di antara lembaga pengarah dan tanggungjawab eksekutif bagi menjalankan tanggungjawab atau perniagaan syarikat. Tiada siapa atau individu perlu mempunyai kuasa mutlak untuk membuat keputusan. Pengerusi dan Ketua Eksekutif tidak boleh dijalankan oleh individu yang sama . Tujuan prinsip ini adalah untuk memastikan tidak akan berlaku sebarang keputusan yang berdasarkan kepada keputusan dan kepentingan peribadi. Prinsip ini boleh menggelakkan sebarang penipuan atau penyembunyian maklumat atau penyalahgunaan kuasa oleh pengerusi mahupun ketua eksekutif.

Merujuk kepada tadbir urus korporat Kod UK , Prinsip “Keberkesanan” Lembaga dan Jawatankuasanya perlu mempunyai kemahiran, pengalaman, dan pengetahuan mengenai syarikat bagi membolehkan mereka menjalankan tugas dan tanggungjawab dengan berkesan. Denga penggunaan prinsip ini maka sebarang perlantikan adalah berdasarkan kelayakan, kemahiran dan pengalaman maka ia dapat memastikan pengurusan dan pentadbiran syarikat akan berjalan dengan baik dan lancar. Prinsip ini amat sesuai jika dipraktikkan oleh semua negara kerana ada sesetengah syarikat yang membuat perlantikkan berdasarkan hubungan keluarga dan sebagainya dan tidak berdasarkan kepada merit-merit seperti di atas.

Pada umumnya walaupun tadbir urus korporat mengiktiraf kuasa dan hak pemegang saham dan pengarah sebagai wakil kepada pemegang saham, namun begitu kuasa dan hak tersebut masih tertakluk kepada undang-undag yang ditetapkan oleh kerajaan. Ini bermakna kuasa dan hak mutlak prinsipal dan agen di dalam pengurusan syarikat bergantung kepada sejauh mana kerajaan campurtangan di dalam ekonomi.

Tadbir urus korporat juga menekankan kepada unsur pemilikan dan kawalan di dalam pengurusan syarikat, tetapi menurut Blair (1995), demokrasi pemegang saham bergantung kepada campurtangan kerajaan yang merupakan pengawal syarikat yang sebenar. Campurtangan kerajaan menerusi penggubalan undang-undang akan memberi kesan kepada sejauh mana pemegang saham boleh bertindak. Misalnya menurut teori pemilikan dan kawalan, undang-undang adalah bertujuan untuk memberikan pemegang saham satu amaun kawalan yang signifikan di dalam organisasi. Namun dari segi amalan ia jarang berlaku. Ini kerana kebanyakkan undang-undang syarikat yang digubal oleh kerajaan memberikan lebih banyak kuasa kepada pengarah berbanding pemegang saham.

Sebagai contoh, kuasa pemegang saham untuk memilih atau menukar pengarah adalah terhad kerana pemegang saham secara tipikalnya tidak menyertai proses perlantikkan atau penamatan pengarah baru. Selain daripada itu, cadangan pengurusan yang dihantar kepada pemegang saham perlu mendapat pengesahan daripada pengarah terlebih dahulu. Bidang kuasa pemegang saham yang terhad ini membataskan kapasiti mereka sebagai pemilik syarikat.